Yürürlükte olan Teşvik Sistemi, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın, 19 Haziran 2012 tarih ve 28328 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanması ile ve 01.01.2012 tarihinden itibaren geçerli sayılmak üzere yürürlüğe girmiştir. Mevcut Teşvik Sistemi, Cumhuriyet tarihinin en geniş ve kapsamlı teşvik sistemidir. Şimdiye kadar dört teşvik sistemi uygulamaya konulmuş ve kapsam açısından her biri bir öncekinden daha iyi olmuştur.
Türkiye’nin 2023 yılı hedefleri olarak ortaya koyduğu; dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmek, 500 milyar dolar ihracat yapmak ve kişi başına milli geliri 25.000 dolara yükseltmek için teşvik sistemi önemli bir araç olacaktır. Ayrıca teşvik sistemi ile yerli ve yabancı yatırımcılardan stratejik ve büyük yatırımlar çekilecek ve yavaşlayan ekonomik ortamda, bu teşvik sistemi yeni ve ertelenmiş yatırım planlarını ateşleyici etken olacaktır.
Yeni Teşvik Sistemi 4 ana bileşen ve 6 bölgeden oluşmaktadır. Bölge sınıflamaları illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine göre belirlenmiştir. Şanlıurfa'nın da içinde bulunduğu 6. Bölge Doğu ve Güneydoğu’da yer alan 15 ilden oluşmaktadır.
Teşvik Sisteminin Ana Bileşenleri
Bir önceki teşvik sisteminde de yer alan ilk 3 bileşene, özellikle cari açığın kapatılmasına yönelik stratejik yatırımların teşviki şeklinde yeni bir bileşen eklenmiştir. Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, gelir vergisi stopajı desteği, sigorta primi desteği, faiz desteği ve yatırım yeri tahsisi 6. bölgede uygulanan başlıca bölgesel teşvik tedbirleridir. Bu desteklerle bölgeler arası gelişmişlik düzeyinin azaltılması hedeflenmektedir. Alınan desteklerle yatırımın %100’üne kadar geri dönüş sağlanabilmektedir.
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Asgari sabit yatırım tutarının (Diyarbakır ve Şanlıurfa için 500.000,00 TL) üzerindeki tüm teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları, İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken Gümrük Vergisinden muaf tutulacaktır. Yapılacak basit bir hesaplama ile; alınacak 500.000 TL değerindeki makine ekipman için uygulanan Gümrük Vergisi %20 oranında ise, alınacak teşvik belgesi ile 100.000 TL yatırımcının cebinde kalacaktır.
KDV İstisnası ve İadesi
Asgari sabit yatırım tutarının (Diyarbakır ve Şanlıurfa için 500.000,00 TL) üzerindeki teşvik belgesine haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna edilir. Diyarbakır veya Şanlıurfa’da yapılacak yatırım kapsamında 500.000 TL’lik makine teçhizat alımı olduğu düşünüldüğünde; uygulanacak %18 KDV istisnası ile 90.000 TL yatırımcının cebinde kalmaktadır. Sağlanan bu avantaj ile yatırımcının ilk yatırım sermayesi ihtiyacı azalmış olacak ve yatırımcı finansal kaynağının daha fazlasını işletme sermayesinde kullanabilecektir.
Yatırım Yeri Tahsisi
Teşvik belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun Ek 3’üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir.
Vergi İndirimi
Diyarbakır ve Şanlıurfa’da yapacağınız Teşvik belgesi kapsamındaki asgari yatırım tutarı 500.000 TL üzerinde gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar aşağıdaki tabloda belirtilen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları uygulanır. Buna göre sabit yatırım tutarının OSB dışındaki yatırımlarda %50’si, OSB içindeki yatırımlarda %55’i oranında vergi indirimi uygulanacaktır. Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder.
Bölgeler |
Bölgesel Teşvik |
|
İşletme/Yatırım Döneminde |
|||
Yatırıma Katkı |
Vergi İndirim |
|
|
Yatırım |
İşletme |
|
1. Bölge |
15 |
50 |
|
|
0 |
100 |
6. Bölge |
50 |
90 |
|
|
80 |
20 |
Bir örnek vermek gerekirse; 500.000 TL sabit yatırım tutarında Diyarbakır veya Şanlıurfa’ya yatırım teşvik belgeli bir yatırım yapılması durumunda 250.000 TL vergi indiriminden faydalanılacaktır. Kurumlar vergisi %22 yerine, %2,2’den tahakkuk ettirilip, kalan %17,8’lik vergi de 250.000 TL kotası dolana kadar muaf tutulmaktadır. Ayrıca hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının; Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlarda yüzde seksenini, geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir. Örneğin, Kocaeli’nde yatırımı olan yatırımcı, Diyarbakır veya Şanlıurfa’da yatırım yaparsa, yatırıma katkı oranının %80’ini Kocaeli’den elde ettiği kazancın vergisinden düşebilecektir.
Sigorta Destekleri
Sigorta Primi İşveren Hissesi, Sigorta Primi İşçi Hissesi ile Gelir Stopajı tutarlarının asgari ücrete denk gelen kısımlarının karşılanacak olması; altıncı bölgede emek yoğun sektörlere yapılacak yatırımlar için önemli avantajlar sağlamaktadır. Aşağıdaki tablo incelendiğinde Diyarbakır veya Şanlıurfa’da yatırım yapan bir yatırımcının, işçi başına aylık 705,25 TL’lik bir yükten kurtulacağı görülmektedir. Bu da yatırımcının ödemesi gereken işçi ücretinde %30’luk bir maliyet avantajı oluşturmaktadır.
2018 Yılı Asgari Ücretin Net Hesabı ve İşverene Maliyeti
Normal Uygulama (TL) | İndirilecek Tutar (TL) | |
Brüt Ücret | 2.029,50 | |
SGK Primi İşçi Hissesi (%14) | 284,13 | 284,13 |
İşsizlik Sig. Fonu (%1) | 20,3 | |
Gelir Vergisi (%15) | 106,55 | 106,55 |
Asgari Geçim İndirimi | 152,21 | |
Damga Vergisi (%0,759) | 15,4 | |
Kesintiler Toplamı | 426,38 | |
Net Asgari Ücret | 1.603,12 | |
SGK Primi İşveren Payı (%15,5) | 314,57 | 314,57 |
İşveren İşsizlik Sigorta Fonu (%2) | 40,59 | |
İşverene Toplam Maliyet | 2.384,66 | 705,25 |
Sadece 6. Bölgeye özel olmak üzere, sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip 10 yıl süre ile Hazine tarafından karşılanmaktadır. Teşvik belgesine bağlı yatırım ile gerçekleştirilecek ilave istihdam için verilen destek miktarında üst sınır bulunmamaktadır. Yine sadece 6. Bölgeye özel olmak üzere, işçi ücretlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi de 10 yıl süre ile verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecektir. Sigorta primi işveren hissesi desteğinde tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesindeki kayıtlı istihdam göz önünde bulundurulmaktadır ve tamamlama vizesi yapılmasını müteakip 10 yıl (yatırımın OSB’de olması halinde 12 yıl) boyunca bu destekten faydalanmak mümkün olacaktır. 6. Bölge haricindeki diğer bölgelerde destek tavanı olmasına karşın 6. Bölgede yapılacak yatırımlarda destek tavanı gibi bir limit söz konusu değildir.
SGK Primi İşveren Hissesi Desteği Süresi ve Destek Tavanı | ||
Bölgeler | Destek Süresi | Destek Tavanı (Sabit Yatırıma Oranı - %) |
1 | 2 yıl | 10 |
2 | 3 yıl | 15 |
3 | 5yıl | 20 |
4 | 6 yıl | 25 |
5 | 7 yıl | 35 |
Diyarbakır-Şanlıurfa (6. Bölge) | 10 yıl |
Faiz Desteği
Faiz Desteği ile Diyarbakır ve Şanlıurfa’da yapılacak bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının; Türk Lirası cinsi kredilerde yedi puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı, Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecektir. Azami destek miktarı 900.000 TL olarak belirlenmiştir. Kullanılmış makine ve teçhizat için bu destek uygulanmamaktadır. Bu destekten faydalanmak için Bakanlık ile protokol imzalamış aracı kurumlardan (banka, kiralama şirketi ve katılım bankası) kredi kullanılması ve talebin aracı kurum tarafından iletilmesi gerekmektedir. Protokol imzalayan aracı kurumların listesine Ekonomi Bakanlığı internet sitesinden, Mevzuat, Yatırım Teşvik Mevzuatı, Faiz Desteği Protokolünü İmzalayan Kurumlar başlıklarından ulaşılabilir. Yine Teşvik Mevzuatı başlığı altında örnek ödeme planlarına ulaşmak mümkündür.
Karşılaştırmalı Bölgesel Teşvik Uygulaması
Destek Unsurları |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
|
KDV İstisnası |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
|
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
|
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) |
OSB Dışı |
15 |
20 |
25 |
30 |
40 |
50 |
OSB İçi |
20 |
25 |
30 |
40 |
50 |
55 |
|
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği |
OSB Dışı |
2 Yıl |
3 Yıl |
5 Yıl |
6 Yıl |
7 Yıl |
10 Yıl |
OSB İçi |
3 Yıl |
5 Yıl |
6 Yıl |
7 Yıl |
10 Yıl |
12 Yıl |
|
Yatırım Yeri Tahsisi |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
ü |
|
Faiz Desteği |
YOK |
YOK |
ü |
ü |
ü |
ü |
|
Gelir Vergisi Stopajı Desteği |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
10 Yıl |
|
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
10 Yıl |
Kaynak: T.C. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi
Görüldüğü üzere Şanlıurfa’da yapacağınız yatırımların size geri dönüşü çok daha hızlı olacaktır. Tüm bu fırsatlardan yararlanmak ve yatırım süreçlerinizin tümünde işlerinizi kolaylaştırmak için sizleri Şanlıurfa Yatırım Destek Ofisi'ne bekliyoruz.