Gıda sektörü Şanlıurfa’nın toplam sanayisi içerisindeki %31’lik payı ile ikinci sırada yer almaktadır. Son yıllarda Şanlıurfa sanayisi içerisindeki payı hızla artmakta olan gıda sanayisi ilde yatırım yapılabilecek sektörlerin başında gelmektedir. 9 ili kapsayan GAP’ın tamamlanacak olan sulama projelerinin %48’i Şanlıurfa’dadır. Bu durum ilin sulanabilir arazi miktarının, tarımsal çeşitliliğin ve tarımsal üretimin hızla artması anlamına gelmektedir.

Ülkemizin Pamuk, Mercimek üretiminde lider, Fıstık ve Mısır üretiminde 2. sırada, yağlı tohum üretimi, tahıl üretiminde ilk sıralarda yer alan Șanlıurfa, sebze, meyve ve seracılık yatırımları için cazibe merkezidir. Bunun sonucu olarak Gıda sanayinde bu ürünleri işleme tesisleri yoğunluk kazanmıştır. Gıda sektöründe çeşitli bir üretim yelpazesine sahip olduğu görülmektedir.

İlimiz arazi dağılımı bakımından; Türkiye’deki toplam tarım alanının %4,9’ una sahip olup, Konya ve Ankara’dan sonra Üçüncü sıradadırÜlkemizin Pamuk, Mercimek üretiminde lider, Fıstık ve Mısır üretiminde 2. sırada, yağlı tohum üretimi, tahıl üretiminde ilk sıralarda yer alan Șanlıurfa, sebze, meyve ve seracılık yatırımları için cazibe merkezidir.

Tarım sektörü, Şanlıurfa ekonomisinin temel sektörü olmasına rağmen, Şanlıurfa’daki gıda sanayisi yeterince gelişmemiştir ve tarımsal ürünlerin sınırlı bir bölümü yerelde işlenmektedir. Tarıma dayalı gıda değer zincirinin sanayi kısmı yerel ölçekte düşük üretkenlik gibi bir dizi sorunla karşı karşıyadır. Sektördeki verimsizliğin temelinde ise tarım sektöründeki yetersiz üretkenlik ve ürün çeşitliliği yer almaktadır. Sulamanın ilerlemesi; buğday üretimi, artan ürün rotasyonu ve pamuk, mısır, domates ve patlıcan gibi daha geniş ürün çeşitliliğine imkân tanımakta iken, bu ivme, daha yüksek verimli ürünler veya daha etkin teknolojilere yapılan yatırımlar ile desteklenememiş, dolayısıyla da sürdürülememiştir.


Yıllar İtibari ile Şanlıurfa Gıda Sektöründeki Firma Sayısı

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
15 20 15 11 17 17 33 25 26 28 8

Kaynak: Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası, 2018.

Gıda Sektörünün yıllar itibari ile gelişimi incelendiğinde yavaş fakat yukarı yönlü bir ivme ile büyüdüğü görülmektedir. Aşağıdaki tabloda ise Gıda Sanayisinin alt sektörleri ve bu sektörlerdeki firma sayıları görülmektedir.

Sektör Alt Sektör Faaliyet Konusu Firma Sayısı Toplam Firma Sayısı % Dağılım
GIDA, İÇKİ VE TÜTÜN SANAYİ MEZBAHA ÜRÜNLERİ, ET MAMÜLLERİ, DERİLER YAN ÜRÜNLER HAYVAN ETİ 2 2 0,70%
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ 20 20 7,01%
SEBZE VE MEYVE İŞLEME SANAYİ HAZIR YEMEK 36 55 19,29%
DOMATES SALÇASI 2
BİBER SALÇASI 5
PEKMEZ, REÇEL, AROMALI ŞURUP 2
TURŞU, KONSERVE, ŞALGAM 1
SALAMURA ZEYTİN 1
DOMATES (SERA) 3
KURUTULMUŞ MEYVE-SEBZE 3
NAR EKŞİSİ 2
BİTKİSEL VE HAYVANSAL YAĞLAR HAM YAĞ 40 56 19,64%
SAF ZEYTİNYAĞI 4
SADE YAĞ 9
TAHİN SUSAM 3
UN VE UN ÜRÜNLERİ BUĞDAY UNU 5 78 27,36%
KARMA UN 1
MISIR İRMİĞİ VE UNU 1
BULGUR, MERCİMEK 21
MISIR KURUTMA 50
İŞLENMİŞ UNLU ÜRÜNLER EKMEK 12 21 7,36%
BAKLAVA, KADAYIF 5
YUFKA 3
DONDURMA KÜLAHI 1
ŞEKERLEME, KAKAO, ÇİKOLATA TAHİN HELVASI 3 4 1,40%
LOKUM 1
 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ GIDA MADDELERİ KIRMIZI PUL BİBER 17 39 13,68%
URFA FISTIĞI 9
BADEM 1
GIDA PAKETLEME 1
BUĞDAY TOHUMU 4
TOZ İÇECEK, HAZIR KAHVE 1
İŞLENMİŞ BİTKİ 1
GÜL 1
YUMURTA 1
KAVRULMUŞ KURUYEMİŞ 1
İŞLENMİŞ KİNOA 1
İŞLENMİŞ KAJU 1
HAYVAN YEMLERİ HAYVAN YEMİ 6 8 2,80%
YEM KATKISI 1
KÖPEK MAMASI 1
ALKOLSÜZ İÇECEKLER GAZLANDIRILMIŞ MEYVA SULARI, KOLALAR, DOĞAL KAYNAK (MEMBA) SULARI, MADEN SULARI MEYVE SUYU 1 2 0,70%
AROMALI İÇECEK - ŞALGAM SUYU 1
TOPLAM     285