Genel Ekonomik Görünüm

Şanlıurfa ilinin nüfusu, 2021 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre 2.143.020 kişidir. İlin nüfus yoğunluğu km2 başına 114,2 kişi, yıllık nüfus artış hızı ise binde 13,04'tür. Şanlıurfa ilinde Eyyübiye, Haliliye, Siverek, Viranşehir, Karaköprü, Suruç, Akçakale, Birecik, Ceylanpınar, Harran, Bozova, Hilvan, Halfeti ismiyle 13 ilçe ve belediye bulunmaktadır. Bunlara ek olarak Şanlıurfa bir de Büyükşehir Belediyesi’ne sahiptir. İlin yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Siverek’tir. Şanlıurfa nüfus açısından, Türkiye’nin en büyük sekizinci şehridir ve Türkiye’nin %2,53’ünü oluşturmaktadır

Şanlıurfa ili, GAP’ın (Güneydoğu Anadolu Projesi) merkezi olarak bilinmekte ve GAP İdaresi’nin idari yerleşkesini içermektedir. GAP, çok sektörlü, entegre ve sürdürülebilir bir kalkınma anlayışı ile ele alınan bir bölgesel kalkınma projesidir. Proje alanı Fırat ve Dicle havzaları ile yukarı Mezopotamya ovalarında yer alan 9 ili kapsamaktadır (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak). 1970'lerde Fırat ve Dicle nehirleri üzerindeki sulama ve hidroelektrik amaçlı projeler olarak planlanan GAP, 1980'lerde çok sektörlü, sosyo-ekonomik bir bölgesel kalkınma programına dönüştürülmüştür. Kalkınma programı, sulama, hidroelektrik, enerji, tarım, kırsal ve kentsel altyapı, ormancılık, eğitim ve sağlık gibi sektörleri kapsamaktadır. GAP; 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1,82 milyon hektar alanda sulama sistemlerinin yapımını öngörmektedir. Geniş ve verimli tarım arazilerine sahip Şanlıurfa’da, GAP Projesi ile birlikte tarımın etkinliği ve önemi daha da artmıştır.

Ağırlıklı olarak tarıma dayalı olan Şanlıurfa ekonomisinde enerji, turizm ve hayvancılık da önemli yer tutmaktadır. Tekstil ve gıda sektörünün toplam imalat sanayii içerisindeki payı yüksektir. Şanlıurfa, Türkiye’deki toplam sulanabilen verimli alanların önemli bir kısmına tek başına sahiptir. Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise sayılı büyük çiftliklerinden olan Ceylanpınar Tarım İşletmeleri de bu ilin sınırları içerisindedir. Ülkemizdeki küçükbaş hayvanların önemli bir kısmı Şanlıurfa’da yetiştirilmektedir. İl ekonomisi açısından önemli olan bir diğer husus da Akçakale Sınır Kapısı’dır. Atatürk Barajı hidroelektrik santrallerinde üretilen elektrik ile ülkenin elektrik ihtiyacının önemli bir kısmı karşılanmaktadır. Şanlıurfa’da sanayi, ağırlıklı olarak tarıma dayalı bir şekilde gelişmiştir. Öte yandan Atatürk Barajı’nda yürütülen balıkçılık faaliyetlerinin Şanlıurfa ekonomisine katkısı azımsanmayacak miktarlara ulaşmıştır.